อาการไอ หรือ Cough เป็นอาการตอบสนองของร่างกายต่อสิ่งระคายเคืองในระบบทางเดินหายใจ การไอจากสิ่งระคายเคืองไม่สามารถควบคุมได้ เรียกว่าเป็นรีเฟรกของร่างกาย กลไกการไอเกิดจากการเริ่มหายใจเข้าปอด จากนั้นหายจากออกอย่างรุนแรงผ่านทางปาก กล่องเสียงที่ปิดอยู่จะต้านแรงหายใจออกทำให้เกิดเสียงที่เรียกว่าอาการไอดังกล่าว สิ่งระคายเคืองที่ทำให้ไอนั้นอาจจะเป็นเชื้อโรคต่างๆหรือวัสดุที่เข้าสู่ระบบหายใจ เช่น เศษอาหารต่างๆ
อาการไอ ที่เกิดต่อเนื่องยาวนาน โดยไม่หายนั้นเป็นข้องสังเกตุได้ว่า เป็นอาการไอจากการติดเชื้อ ซึ่งสามารถเป็นได้ทั้งเชื้อแบคทีเรียและไวรัส ทั้งนี้การไอยังสามารถทำให้เกิดการแพร่กระจายของเชื้อโรค จากบุคคลที่ติดเชื้อไปสู่บุคคลอื่นได้ ซึ่งถือเป็นวิวัฒนาการของเชื้อโรคต่างๆที่ทำให้เกิดอาการไอ ทำให้เกิดการแพร่กระจายของเชื้อโรค
อาการไอ มีสาเหตุการเกิดอาการได้แก่
- การติดเชื้อโรค ทำให้เกิดการระคายเคืองอักเสบต่อระบบทางเดินหายใจ ทำให้เกิดอาการแพ้
- การสูบบุหรี่ พบว่าควันบุหรี่ส่งผลโดยตรงต่อการทำงานของปอดและระบบทางเดินหายใจ ทำให้ปอดไม่แข็งแรงและมีอาการไอ
- การได้รับมลพิษทางอากาศ เช่น ควันรถยนต์ ฝุ่นระออง ควันพิษโรงงานอุตสาหกรรม ร่างกายจะตอบสนองต่อสิ่งเหล่านี้โดยการไอ เพื่อเป็นการเตือนร่างกายให้ทราบถึงสิ่งผิดปกติที่เข้าสู่ร่างกายทางการหายใจ
- วัสดุหรือเศษอาหารเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจ จะเป็นปฏิกิริยารีเฟรกของร่างกายที่จะตอบสนองต่อสิ่งนั้นโดยอัตโนมัติทำให้เกิดอาการไอ
- การที่ร่างกายสั่งให้ไอ อาการไอสามารถควบคุมโดยความตั้งใจได้ ทุกคนสามารถสั่งให้แกล้งไอได้
อาการไอ มีโรคที่เกี่ยวข้องได้แก่
- โรคติดเชื้อทางเดินหายใจ
- โรคระบบทางเดินหายใจ
- โรคหืด
- โรคกรดไหลย้อน
- โรคหลอดลมอักเสบ
- โรคหัวใจ
- วัณโรค
- โรคมะเร็งปอด
- โรคไข้หวัดใหญ่
- โรคปอดบวม
- โรคภูมิแพ้
- โรคถุงลมโป่งพอง
- โรคไอกรน
อาการไอ มีการดูแลรักษาตนเองได้โดย
- การพักผ่อนร่างกายให้เพียงพอ ไม่หักโหมทำงานเมื่อเกิดอาการไอ
- การดื่นน้ำอุ่นมากๆ
- การรับประทานยาแก้ไอ ยาขับเสมหะ
- การงดสูบบุหรี่ หรือ ถ้าสามารถเลิกได้จะทำให้ร่างกายกลับมาหายใจปกติปราศจากอาการไอ การเลิกบุหรี่ควรค่อยเป็นค่อยไป คนรอบข้างควรให้กำลังใจ
- หากมีอาการไอไม่หยุด มากกว่า 3 วัน หรือไอมีเลือดปนควรรีบพบแพทย์โดยด่วน
- ควรสวมหน้ากากอนามัยป้องกันการแพร่เชื้อให้บุคคลอื่น
- หากมีอาการไข้ อาการคลื่นไส้อาเจียน ร่วมด้วยควรรีบพบแพทย์
